والدین بسیاری هستند که فرزندشان را بعد از دیدن کابوس در خواب آرام کردهاند. در صورتی که فرزندتان تاکنون آنچه به عنوان کابوس شناخته میشود (یا هراس شبانه) 
داشته است به نظر میرسد که علیرغم تمام تلاشهایتان ترس او تسلی ناپذیر است.
هراس شبانه نوعی اختلال در خواب است که شبیه کابوس به نظر میرسد، اما وخیمتر از آن است. با وجود اینکه شب هراسی میتواند برای والدین نگرانکننده باشد، اما جای نگرانی نداشته و نشانه مشکل حاد پزشکی نیست.
نشانه‌ها و علائم هراس شبانه
کودک در طول شب هراسی ممکن است:
- به‌طور ناگهانی از خواب بپرد
- با آشفتگی فریاد بزند یا جیغ بکشد
- تند تند نفس بکشد و تپش قلب داشته باشد
- عرق بکند
- دست و پا بزند
- با ترس و ناراحتی عمل کند
بعد از چند دقیقه یا گاهی اوقات بیشتر، کودک به‌سادگی آرام شده و به خواب برمیگردد. بچه برخلاف کابوس، که اغلب آن را به خاطر میآورد، هیچگونه خاطرهای از هراس شبانه شب قبل به خاطر نمیآورد زیرا هنگام وقوع آن در خواب عمیقی بوده است و هیچگونه تصویر ذهنی از آن ندارد.
آنچه باعث هراس شبانه میشود
هراس شبانه ناشی از برانگیختی مفرط سیستم عصبی مرکزی در طول خواب است. خواب مراحل مختلفی دارد. خواب یا رؤیا دیدن در مرحله حرکت سریع چشم (REM) اتفاق میافتد. هراس شبانه طی فاز عمیق مرحله حرکت غیر سریع چشم (non-REM) اتفاق میافتد. از نظر فنی هراس شبانه یک رؤیا نیست اما بیشتر شبیه واکنش ترس ناگهانی است که طی تغییر فازهای خواب (انتقال از یک فاز به فاز دیگر) اتفاق میافتد.
شب هراسی معمولاً حدود 2 تا 3 ساعت بعد از به خواب رفتن بچه اتفاق میافتد یعنی زمانی که عمیق‌ترین مرحله خواب غیر رم به مرحله سبکتر خواب رم تغییر میکند. معمولاً این انتقال به‌آرامی صورت میگیرد اما گاهی بچه میترسد یا آشفته میشود و آن واکنش ترس یک هراس شبانه است .
کسانی که به هراس شبانه مبتلا میشوند:
هراس شبانه در کودکانی اتفاق میافتد که
- خستگی مفرط داشته باشند مریض باشند یا مظطرب باشند
- مقداری دارو مصرف کرده باشند
- در یک محیط جدید یا دور از خانه بخوابند
- خواب کافی نداشته باشند
- مقدار زیادی کافئین نوشیده باشند
هراس شبانه نسبتاً نادر است که در 3 تا 6 درصد کودکان اتفاق میافتد و این در حالی است که هر کودکی معمولاً یک کابوس شبانه دارد. هراس شبانه معمولاً در کودکان بین 4 تا 12 سال اتفاق میافتد اما گزارشهایی از بچه‌های 18 ماهه نیز وجود دارد. به نظر میرسد که هراس شبانه در میان پسربچه‌ها شایعتر است.
بعضی از کودکان به‌طور موروثی هراس شبانه دارند. در حدود 80 درصد کودکانی که هراس شبانه دارند، یک از اعضای خانواده نیز به شب هراسی یا راه رفتن در خواب (یک نوع مشابه اختلال خواب) مبتلا بوده‌اند. هراس شبانه در کودکانی که یک بار یا چندین بار به آن دچار شدهاند، متوقف خواهد شد. بیشتر مواقع هراس شبانه با رشد و تکامل سیستم عصبی ناپدید میشود .
چگونه به کودکتان کمک کنید
هراس شبانه ممکن است برای والدین، زمانی که نمیتوانند کودکشان را آرام کنند و در برابر آن احساس درماندگی میکنند، بسیار ناراحت کننده باشد. بهترین روش برای روبرو شدن با هراس شبانه این است که والدین با صبر و شکیبایی منتظر شوند تا کودک این مرحله را پشت سر بگذارد و مراقب باشند که کودک هنگام وقوع آن به خودش صدمه نزند. بچه‌ها بعد از چند دقیقه آرام شده و به خواب عادی برمیگردند .
بهتر است که طی هراس شبانه بچه را از خواب بیدار نکنید. از خواب بیدار کردن بچه معمولاً مؤثر نیست و این احتمال هست زمانی که کودک از خواب بیدار میشود سردرگم و گیج باشد که در این حالت، زمان بیشتری طول میکشد که آرام شود و دوباره بخوابد .
درمانی برای هراس شبانه وجود ندارد اما شما میتوانید با انجام کارهایی از وقوع آن جلوگیری کنید. سعی کنید:
- از پریشانی کودک بکاهید
- کودک با یک روال همیشگی به خواب برود. روشی که هم ساده و هم آرامش‌بخش باشد.
- مطمئن شوید که کودکتان استراحت کافی داشته باشد
- به کودک کمک کنید تا بیش از اندازه خسته نشود
- اجازه ندهید کودک تا دیروقت بیدار بماند
- در صورتی که کودک هر شب در یک زمان معین به هراس شبانه دچار میشود میتوانید 15 الی 30 دقیق قبل از آن زمان کودک را بیدار کرده و بینید که آیا این روش میتواند به او کمک کند .
درک هراس شبانه میتواند نگرانی شما را کم کند و کمک کند که خودتان نیز خواب راحتی داشته باشید. اما در صورت وقوع مکرر آن، با پزشکتان درباره ضرورت رجوع به متخصص خواب صحبت کنید.
