نحوه استریل کردن شیشه شیر

• چرا باید شیشه شیر را استریل کرد؟
• کارهای ضروری برای استریل کردن شیشه شیر چیست؟
• روش های مختلف استریل کردن شیشه شیر چیست؟

نوزاد و مادر از همان لحظه تولد در طی فرآیند شیر خوردن از سینه از پیوند عاطفی لذت برده و آن را تقویت می کنند. تغذیه با شیر مادر قطعا بهترین گزینه برای مادر و نوزاد است. ولی گاهی اوقات دلایلی مانند کافی نبودن شیر مادر، بیماری یا به پایان رسیدن مرخصی زایمان موجب می شود که از شیشه شیر استفاده کنید.

شیر دادن با شیشه به دلایل مختلف راحت است و برجسته ترین دلیل این است که هر کسی می تواند این کار را انجام دهد و حضور شما ضروری نیست توصیه میکنیم مطلب 7 راهکار داشتن خواب بیشتر برای کسانی که تازه مادر شده ­اند را مطالعه کنید تا ببینید شیشه شیر چگونه به خود والدین به خصوص مادران هم میتواند کمک کند!. با این حال، این روش یک جنبه دشوار نیز دارد: شستن و استریل کردن شیشه شیر. نوزاد در برابر بیماری و عفونت بسیار آسیب پذیر است زیرا سیستم ایمنی اش هنوز به خوبی توسعه نیافته است. در نتیجه، باید اطمینان حاصل کنید که تجهیزات شیردهی عاری از میکروب باشد.

نی‌نی و مامان (تینی‌تاینی) نکات و ترفندهایی برای استریل کردن شیشه شیر و کاهش دادن ریسک عفونت نوزاد فراهم کرده است. که در ادامه شما را دعوت به خواندن مطلب مب‌کنیم.

چرا باید شیشه شیر را استریل کرد؟

میکروارگانیسم های مختلفی مانند ویروس، باکتری و قارچ ممکن است در شیشه شیر جا خوش کنند. آنها با شیر ترکیب شده و وارد بدن نوزاد می شوند که منجر به استفراغ، برفک یا اسهال می شود. در نتیجه، استریل کردن درست شیشه شیر قبل از استفاده ضروری است. نیازی نیست بعد از هر بار استفاده آن را استریل کنید، اگر شیشه شیر را بعد از هر بار استفاده با آب گرم می شویید و در یک ظرف تمیز و استریل می گذارید و شیشه شیر را هر از گاهی استریل کنید. اگر نوزاد اخیرا مبتلا به آنفولانزا یا سرماخوردگی شده باید شیشه شیر را دفعات بیشتری استریل کنید.

هرچند نوزاد در یک سالگی مقاومت بهتری در برابر عفونت های مختلفی بدست می آورد، استریل کردن شیشه شیر را متوقف نکنید.

کارهای ضروری برای استریل کردن شیشه شیر

استریل کردن شیشه شیر چند مرحله خاص و غیر قابل اجتناب دارد.

1. از آب جوشیده شده استفاده کنید

آب شیر معمولی ممکن است آلوده باشد. آب شیر در حقیقت آب سخت است که این یعنی، ممکن است یک لایه نمک درون شیشه شیر و سایر تجهیزات باقی بگذارد. در نتیجه، برای استریل کردن از آب جوشیده شده استفاده کنید. حتی اگر از دستگاه استریل کننده با بخار استفاده می کنید برای اطمینان از حفاظت کامل آن را با آب جوشیده شده پر کنید.

2. شیشه شیر را تمیز کنید

قبل از استریل کردن، شیشه شیر، پستانک، حلقه نگهدارنده و پیمانه درون قوطی شیر خشک را با آب گرم و شوینده تمیز کنید. می توانید شیشه و بخش های مختلف آن را با برس شیشه شور تمیز کنید. در حین این کار برس را بچرخانید تا شیر خشک شده یا پودر باقی مانده کاملا پاک شود. و در کل هرگونه شیر باقی مانده روی بخش های مختلف شیشه شیر، از جمله درب، را پاک کنید. سر شیشه را پشت و رو کرده و سپس بشویید.

ماشین ظرفشویی نیز برای تمیز کردن شیشه شیر قابل استفاده است. شیشه و قطعات آن را روی قفسه بالایی دستگاه قرار داده و گزینه شست و شو با آب گرم را انتخاب کنید (تا قطعات پلاستیکی آن ذوب نشود).

سر شیشه را بلافاصله بعد از شیر دادن به نوزاد بشویید تا شیر باقی مانده در آن خشک نشود. بعد از اتمام فرآیند تمیز کردن به دقت مواد شویده را آبکشی کنید و فراموش نکنید که قبل از شروع استریل کردن باید دست های خود را کاملا تمیز کنید.

3. ظرف های پلاستیکی امن (Food Grade) خریداری کنید

اگر برای تغذیه نوزاد از ظرف های پلاستیکی استفاده می کنید همیشه به دنبال کیفیت Food Grade باشید. ظرف هایی خریداری کنید که فاقد BPA هستند یا شیشه شیر شیشه ای خریداری کنید. قبل از استفاده از شیشه شیر جدید حتما آن را استریل کنید. شیشه شیر جنس شیشه ای را می توان مشابه شیشه شیر پلاستیکی استریل کرد مگر این که دستورالعمل خاصی روی جعبه آن نوشته شده باشد.

مدام شیشه و سر شیشه را برای پیدا کردن ترک، خراشیدگی یا شکاف بررسی کرده و تجهیزات آسیب دیده را عوض کنید. باکتری ها در این فضاها جمع شده و شستن و استریل کردن نیز آنها را از بین نمی برد.

4. جداگانه خشک کنید

یک پارچه تمیز مخصوص برای خشک کردن شیشه های استریل شده داشته باشید و آن را در یک قفسه جداگانه یا در صورت امکان در یک ظرف هوابندی شده نگه دارید تا به خاطر گرد و خاک آلوده نشود. همچنین می توانید این پارچه را در یک کیسه زیپ دار نگهداری کنید.

5. درست قبل از شیر دادن باز کنید

اگر از دستگاه های استریل کننده استفاده میکنید، شیشه را درست قبل از شیر دادن از دستگاه خارج کنید. و در دستگاه استریل کننده را تا زمانی که به شیشه نیاز ندارید باز نکنید. این کار باعث می شود که تجهیزات آلوده نشوند.

6. دستان خود را بشویید

قبل از برداشتن شیشه شیر از دستگاه استریل کننده دستان خود را کاملا بشویید. همچنین می توانید از انبرهای استریل شده برای خارج کردن پستانک استفاده کرده و آن روی درب دستگاه یا یک سطح تمیز قرار دهید.

شیشه های استریل شده را مدت طولانی بیرون از دستگاه نگهداری نکنید. آنها را در بخش ذخیره دستگاه (در صورت وجود) قرار داده و درست قبل از استفاده کردن خارج کنید. اگر شیشه استریل مدت طولانی بیرون از دستگاه باقی بماند باید آن را دوباره استریل کنید.

روش های مختلف استریل کردن شیشه شیر

روش های مختلفی برای استریل کردن شیشه شیر وجود دارد. در ادامه چند روش رایج و مزایا و معایب آنها توضیح داده شده است.

1. جوشاندن

جوشاندن رایج ترین روش استریل کردن است. این کار ساده بوده ولی اطمینان حاصل کنید که شیشه شیر قابل جوشاندن باشد.

1. یک ظرف بزرگ در دار را با آب کافی پر کرده و شیشه شیر و قطعات آن را به طور کامل و بدون حباب در آن غوطه ور کنید. بهتر است یک ظرف مخصوص برای این کار داشته باشید.
2. گاهی اوقات باید شیشه های پلاستکی را با یک شی دیگر سنگین کنید زیرا به خاطر سبک بودن روی سطح آب شناور می شوند.
3. بخش هایی از شیشه شیر نباید به کف ظرف بچسبند زیرا حرارت مستقیم به آن آسیب وارد می کند. شیشه شیرهای شیشه ای ممکن است ترک بردارند و شیشه شیرهای پلاستیکی احتمالا ذوب می شوند.
4. جوشاندن باید حدودا ده دقیقه باشد.
5. تا زمانی که نیازی به استفاده از شیشه شیر ندارید درب ظرف را باز نکنید.

عیب این روش این است که بخش های مختلف شیشه شیر نسبت به سایر روش های استریل کردن سریع تر دچار آسیب می شود.

2. استریل کردن با آب سرد

برای استریل کردن با آب سرد باید از محلول یا قرص استریلیزاسیون رقیق شده در آب سرد استفاده کنید. این مواد در برابر باکتری ها موثر هستند ولی تنها 24 ساعت دوام می آورند.

ظرف های مختلفی در بازار وجود دارد که منحصرا برای این کار طراحی شده است ولی می توانید از هر ظرف پلاستیکی در دار استفاده کنید. با این حال از یک ظرف پلاستیکی دو بار استفاده نکنید زیرا محلول استریل کننده روی پلاستیک تاثیر گذاشته و آن را غیر قابل استفاده می کند. این مراحل را دنبال کنید:

1. تجهیزات را به طور کامل در آب غوطه ور کنید. اطمینان حاصل کنید که هیچ حباب هوایی درون آنها وجود نداشته باشد
2. از توصیه های تولیدکننده در مورد میزان محلول یا آب سرد پیروی کنید
3. نیم ساعت صبر کنید
4. پستانک ها و شیشه ها را در طول زمان شیر دادن جدا کنید
5. بعد از این که شیشه و تجهیزات آن را از محلول خارج کردید آنها را به خوبی تکان داده و با آب جوش سرد شده آبکشی کنید
6. محلول را بعد از 24 ساعت دور بریزید و ظرف مخصوص آن را قبل از استفاده مجدد با آب گرم و صابون به خوبی تمیز کنید

3. استریل کردن با بخار

این روش شامل استریل کننده برقی یا مایکروویوی بوده و فرآیندی بسیار راحت و سریع دارد. برای استفاده از این روش باید به دستورالعمل های تولیدکننده توجه کنید.

این فرایند اغلب در عرض 12 دقیقه تمام شده و به چند دقیقه اضافی دیگر برای خنک شدن نیز نیاز دارد.

1. دستگاه بخار را با آب پر کرده و شیشه شیر و قطعات مختلف را درون آن قرار دهید
2. درب دستگاه را بسته و اجازه دهید چند دقیقه بخار کند
3. اگر درب دستگاه را بسته نگه دارید شیشه شیر تقریبا شش ساعت استریل باقی می ماند

قبل از قرار دادن تجهیزات در دستگاه بخار بررسی کنید که آیا امکان آن وجود دارد یا نه. استریل کننده با بخار می تواند شش شیشه را در خود جای دهد و معمولا یک قفسه جدا برای بخش های کوچک تر مثل پستانک و سر شیشه دارد.

تجهیزات شیر دادن و شیشه شیر را به گونه ای در دستگاه بخار برقی قرار دهید که سمت باز آنها رو به پایین باشد تا بخار به راحتی در آنها جریان پیدا کند.

4. استریل کردن با مایکرویوو

این یک روش کارآمد دیگر برای استریل کردن با بخار است. در این روش شیشه شیر باز نشده (برای اجتناب از بالا رفتن فشار درون شیشه) تقریبا 90 ثانیه در مایکروویو قرار می گیرد. این روش بسیار سریع است ولی قبل از اجرای آن باید از تمیز بودن مایکروویو اطمینان حاصل کنید.

1. نصف شیشه شیر را با آب پر کنید
2. شیشه شیر را به صورت ایستاده درون مایکروویو قرار دهید
3. پستانک و حلقه را نیز درون کاسه امن مایکروویو که با آب کافی پر شده قرار دهید
4. آنها را تقریبا یک دقیقه و نیم مایکروویو کنید

نکته: قبل از برداشتن شیشه شیر و پستانک صبر کنید و مراقب باشید دستتان نسوزد.

می توانید بخار دادن با مایکروویو را با دستگاه های بخار مخصوص این کار انجام دهید. این کار سه تا هشت دقیقه طول کشیده و به زمان اضافی برای فرآیند خنک شدن نیز نیاز دارد. زمان مورد نیاز بسته به مدل و وات دستگاه متفاوت است. این فرآیند ساده است:

1. در دستگاه استریل کننده با بخار آب بریزید
2. شیشه های شیر را داخل مایکروویو بگذارید
3. یک بوق ساده به شما اطلاع می دهد که همه چیز استریل شده است

مزیت روش استریل سازی برقی یا استریل سازی با مایکروویو این است که شیشه ها در صورت باز نشدن درب دستگاه تا شش ساعت استریل باقی می مانند و بعد از اتمام فرآیند طعم یا بوی خاصی به خود نمی گیرند.

5. استریل کردن با نور UV

نور ماوراء بنفش می تواند با کشتن باکتری ها، ویروس ها و کپک آب را تصفیه کند. این فن آوری برای محصولات کودکان نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از آن جایی که این فن آوری در رابطه با شیشه های شیر همچنان جدید است، هیچ دستگاهی برای استریل کردن کل شیشه شیر وجود ندارد. تنها گزینه موجود یک دستگاه UV است که می تواند پستانک را استریل کند. این دستگاه ها علی رغم نقص هایی که دارند قابل حمل و سبک هستند. استریل کردن با این دستگاه ها در عرض سه دقیقه انجام می شود.

شیشه های استریل نشده باکتری، انگل و ویروس را به خود جذب کرده و نوزاد را در برابر عفونت های مختلف آسیب پذیر می کنند. در نتیجه از یکی از روش های استریل سازی توصیف شده برای تمیز نگه داشتن تجهیزات شیردهی استفاده کنید.